بررسی آزمایشگاهی بهسازی یک خاک متورم شونده با استفاده از اعمال چرخه‏‌های مرطوب و خشک شدن متناوب

بهسازی مکانیکی خاک‏های مشکل‏ساز در محل احداث شبکه‏های آبیاری و زهکشی جهت جلوگیری از تخریب ساز‏ه‏های هیدرولیکی و در نتیجه تلفات آب همواره یکی از مهم‏ترین مسائل مربوط به حفاظت منابع آب و خاک است. خاک‏های رسی متورم شونده منطقه وسیعی از جهان را پوشش داده و همواره موجب بروز خسارات جدی به سازه‏های (بخصوص سازه‏های هیدرولیکی) ساخته شده بر روی آنها می‏گردد. در این کار تحقیقاتی نتایج آزمایشگاهی اعمال چرخه‏های مرطوب و خشک شدن بر روی یک نمونه خاک رسی متورم شونده حاوی آب منفذی شور (سدیم کلرید با غلظت 50 گرم بر لیتر) برای بهسازی آن ارائه می‏گردد. اعمال چرخه‏های مرطوب و خشک شدن بر روی نمونه‏های تراکم یافته و تهیه شده از روش تراکم استاتیکی با آب منفذی سدیم  کلرید در دستگاه تحکیم اصلاح شده و تحکیم معمولی صورت پذیرفت. نتایج نشان داد که درصد تغییر شکل‏های محوری ناشی از اعمال چرخه‏های مرطوب و خشک متوالی با تکرار چرخه‏ها به مقادیر ثابتی می‏رسد و مقدار تورم ناشی از مرطوب شدن با مقدار انقباض ناشی خشک شدن تقریباً یکسان می‏گردد. همچنین نتایج تغییرات نسبت تخلخل در مقابل درصد رطوبت (مسیر‏های تورمی- انقباضی) طی چرخه‏های متوالی مرطوب و خشک شدن نشان داد که  شکل عمومی مسیر‏های تورمی و انقباضی تقریباًٌ S شکل بوده و پدیده پسماند رطوبت (هیسترسیس) ایجاد شده در خاک با افزایش تعداد چرخه‏های متوالی به تعادل می‏رسد، به طوری که مسیر تورمی و انقباضی در چرخه نهایی (چرخه تعادل) برای خاک مورد آزمایش تقریباً یکسان و بر هم منطبق می‏گردند.